Platforma mobile e Google-s, Android qartazi është shumë më e hapur dhe e lirë se iOs i Apple, por driver-ët dhe aplikacionet që mbledhin të dhëna akoma shfaqin një rrezik për lirinë e përdoruesve. Këto përfundime vijnë nga Fondacioni Evropian për Softuer të Lirë (FSFE), i cili gjatë kësaj jave lançoi një fushate që i udhëzonte përdoruesit për hapat që ju nevojiten për të çliruar më shumë pajisjet e tyre Android.“Përdoruesit meritojnë të kenë kontroll
të plotë mbi pajiset e tyre mobile,” shpjegonte një përfaqësues i Fondacionit dhe iniciues i kampanjës, Torsten Grote, në lançimin e fushates “Çlironi Android-in Tuaj”. “Nëse celulari juaj operon me softuer të lirë, ju jeni në krye. Nëse operon në softuer pronësor, ju ia keni besuar jetën tuaj digjitale prodhuesve dhe zhvilluesve të
aplikacioneve.”
Shumë aplikacione mobile spiunojnë përdoruesit e tyre pa dijeninë e përdoruesve, thekson FSFE, duke cituar skandalin Carrier IQ të vitit të kaluar si shembull. Ndërkohë, “zgjidhjet e përshtatshme për sinkronizimin dhe ruajtjen e të dhënave mashtrojnë vazhdimisht më shumë njerëz në ruajtjen e të dhënave të tyre në serverë të centralizuar të udhëhequr nga ndonjë korporatë profitabile,” vazhdon në raportin e këtij grupi. “Kushdo që ka informata personale për juve është në gjendje të ju manipuloj. Kështu që pajisjet që s’janë të lira janë rrezik për demokracinë dhe shoqërinë tonë.” E vet pajisjet, mund të mos jenë krejt të mbyllura ose mund të ndalojnë përdoruesit të ç’instalojnë aplikacione të caktuara. Përditësimet e softuerit janë shpesh në dispozicion vetëm derisa prodhuesi akoma ka interes komercial në pajisjen tuaj, vë në pah FSFE. Me anë të ndihmës së organizatës gjermane për privatësi, FoeBuD, kampanja Free Your Android tenton të ndihmoj përdoruesit të marrin kontrollin e plotë mbi pajisjet Android dhe të dhënat e tyre. Për këtë ajo ofron këshilla në tri fusha kryesore.
të plotë mbi pajiset e tyre mobile,” shpjegonte një përfaqësues i Fondacionit dhe iniciues i kampanjës, Torsten Grote, në lançimin e fushates “Çlironi Android-in Tuaj”. “Nëse celulari juaj operon me softuer të lirë, ju jeni në krye. Nëse operon në softuer pronësor, ju ia keni besuar jetën tuaj digjitale prodhuesve dhe zhvilluesve të
aplikacioneve.”
Shumë aplikacione mobile spiunojnë përdoruesit e tyre pa dijeninë e përdoruesve, thekson FSFE, duke cituar skandalin Carrier IQ të vitit të kaluar si shembull. Ndërkohë, “zgjidhjet e përshtatshme për sinkronizimin dhe ruajtjen e të dhënave mashtrojnë vazhdimisht më shumë njerëz në ruajtjen e të dhënave të tyre në serverë të centralizuar të udhëhequr nga ndonjë korporatë profitabile,” vazhdon në raportin e këtij grupi. “Kushdo që ka informata personale për juve është në gjendje të ju manipuloj. Kështu që pajisjet që s’janë të lira janë rrezik për demokracinë dhe shoqërinë tonë.” E vet pajisjet, mund të mos jenë krejt të mbyllura ose mund të ndalojnë përdoruesit të ç’instalojnë aplikacione të caktuara. Përditësimet e softuerit janë shpesh në dispozicion vetëm derisa prodhuesi akoma ka interes komercial në pajisjen tuaj, vë në pah FSFE. Me anë të ndihmës së organizatës gjermane për privatësi, FoeBuD, kampanja Free Your Android tenton të ndihmoj përdoruesit të marrin kontrollin e plotë mbi pajisjet Android dhe të dhënat e tyre. Për këtë ajo ofron këshilla në tri fusha kryesore.
1. Sistemi operativ
Pos komponentëve pronësor dhe shtesave,
disa celularë kanë edhe një boot-loader të kyçur që nuk ju lejon të
instaloni sisteme operative tjera. Kështu që, nëse jeni në treg për një
celular Android, FSFE ju këshillon që të siguroheni që boot-loader të
mos jetë i kyçur, dhe ju sugjeron të përdorni CyanogenMod, FSFE gjithashtu rekomandon edhe Replicant OS, një distribucion i Android që thotë se është krejt falas. Jo shumë celular mund të operojnë me Replicant, por për ata që nuk munden, FSFE rekomandon CyanogenMod.
disa celularë kanë edhe një boot-loader të kyçur që nuk ju lejon të
instaloni sisteme operative tjera. Kështu që, nëse jeni në treg për një
celular Android, FSFE ju këshillon që të siguroheni që boot-loader të
mos jetë i kyçur, dhe ju sugjeron të përdorni CyanogenMod, FSFE gjithashtu rekomandon edhe Replicant OS, një distribucion i Android që thotë se është krejt falas. Jo shumë celular mund të operojnë me Replicant, por për ata që nuk munden, FSFE rekomandon CyanogenMod.
2. Aplikacionet
Për shkak se Android Market nuk tregon
nëse një aplikacion është softuer falas apo s’është, dhe sepse kërkon
një llogari Google, FSFE rekomandon që të shmangni këtë. Si një
alternativë, grupi sugjeron të përdorni F-Droid, një depo me softuer
falas e lehtë të instalueshëm për Android. Një aplikacion klient për
Android e bën të lehtë të shfletoni për aplikacione falas në F-Droid, e
edhe për t’i instaluar dhe përditësuar ato. Gjithashtu kur të jenë në
dispozicion përfshihen edhe informatat si të jepni donacione për autorët
e aplikacionit.
nëse një aplikacion është softuer falas apo s’është, dhe sepse kërkon
një llogari Google, FSFE rekomandon që të shmangni këtë. Si një
alternativë, grupi sugjeron të përdorni F-Droid, një depo me softuer
falas e lehtë të instalueshëm për Android. Një aplikacion klient për
Android e bën të lehtë të shfletoni për aplikacione falas në F-Droid, e
edhe për t’i instaluar dhe përditësuar ato. Gjithashtu kur të jenë në
dispozicion përfshihen edhe informatat si të jepni donacione për autorët
e aplikacionit.
3. Sinkronizimi
Dhe në fund, FSFE rekomandon disa softuer alternativ për shërbimin që zakonisht përdoret për sinkronizimin e kontakteve, kalendarit, dhe të dhënave të tjera me pajisje tjera.
Ndër softuer e rekomanduara për këtë proces janë ACal, kolab-android,
dhe SSH Daemon dropbear.
0 comments:
Post a Comment